ANTONI KUCHARCZYK „ JANTEK Z BUGAJA”



Antoni Kucharczyk urodził się 2 sierpnia 1874 r. w rodzinie chłopskiej w Bęczynie, gdzie spędził młodość. Przyjął pseudonim literacki Jantek z Bugaja. Ojciec jego zmarł, kiedy syn miał 2 lata i matka musiała sama wychować czworo dzieci. Jantek ukończył jednoklasową szkołę w Pobiedrze, a dalszą wiedzę zdobywał samodzielnie. Od wczesnej młodości zdradzał talent i zamiłowanie do muzyki. Najpierw grywał na fujarce, a później na samodzielnie zrobionych skrzypcach. W wieku 15 lat już grywał na weselach i zabawach wiejskich. Rozwijał się też jego talent pisarski i poetycki. Za niepiśmiennych chłopów pisał podania, listy, skargi do władz i urzędów. Dla kolegów i znajomych natomiast pisał listy do dziewczyn i układał dla nich wierszyki.
W młodości udawał się „na saksy”, czyli roboty do Prus, do Morawskiej Ostrawy i Budapesztu gdzie zatrudniał się w hutach, cegielni lub winnicach. Młody Jantek odbył też trzyletnią służbę wojskową w austriackim wojsku. Po powrocie z wojska nastąpił rozkwit jego talentu poetyckiego, a debiut przypada prawdopodobnie ok. roku 1900 w „Gwiazdce Cieszyńskiej”, gdzie pojawiły się jego pierwsze drukowane utwory.


Rozgłos uzyskał dzięki temu, że zainteresował się nim Lucjan Rydel – znany poeta Młodej Polski, któremu przypadkiem wpadły w ręce rękopisy Jantka z Bugaja. Między Rydlem a Kucharczykiem zawiązała się długoletnia przyjaźń. To Rydel Wprowadził Antoniego w arkana sztuki poetyckiej, w galicyjskie środowisko kulturalne, utorował drogę do wydania pierwszego tomiku wierszy „ Blade kwiatki z wiejskiej chaty”. Jantek przyjaźnił się z wieloma współczesnymi pisarzami Marią Konopnicką, Włodzimierzem Tetmajerem. Redakcje wielu gazet zabiegały o współpracę z poetą. Jego utwory drukowały prawie wszystkie pisma ludowe a także niektóre czasopisma literackie. A także nawiązał współpracę z wydawnictwami polonijnymi w USA.
Wkrótce ukazują się kolejne tomiki wierszy „ Wiersze piosenki z naszej wioski „ , Wiejskich piosenek czar na Grunwaldzki dar”, „Pamiętniki Icka Bombelasa”, „ Z łąk i pól”. Za uzyskane honoraria Jantek był w stanie wybudować sobie dom w Paszkówce na ziemi, którą otrzymał w posagu żony. Wybranką Antoniego była, znana mu od dziecka Magdalena Torbianka – córka wójta Paszkówki, dla którego Jantek nie był odpowiednim kandydatem na zięcia. Dopiero wysiłki swatów w tym Lucjana Rydla sprawiły, że ojciec Magdusi uległ i oddał córkę Antkowi , który uwielbiał swoją Magdusię przez całe życie, poświęcając jej wiele wierszy. Jantkowe wesele odbyło się w 1905 r. i zjechało się na nie wielu gości z Krakowa, z Bielska, a nawet z Lwowa, a także goście z okolicznych dworów. Przyjaciele i znajomi pomagali poecie w zagospodarowaniu się po ślubie. Biskup Bilczewski z Lwowa przysłał mu pieniądze z dedykacją „ na szybkę w oknie”.
W latach 1905 – 1914 Antoni Kucharczyk zdobył sławę i sukcesy literackie. Pisał poezję i prozę, utwory poważne i satyryczne.
Pisarski zapał Jantka był tak wielki, że często poeta przerywał prace w polu, zamyślał się, a nawet szedł do domu pisać wiersze, bo przyszło mu natchnienie.
Podczas I wojny światowej walczył w armii austriackiej na frontach w Albanii, i Włoszech . Nie przestaje pisać, wydaje zbiorek „ Śpiewnik żołnierza polskiego”. Po wojnie wraca do domu, ale zastaje ciężko chorą żonę i gospodarstwo mocno podupadłe a nawet zniszczone i rozkradzione. Antek długo borykał się z kłopotami finansowymi i chorobą żony, ale dzięki stałej pensji w wydawnictwach polonijnych sytuacja się poprawiła, tym bardziej, że żona w końcu wyzdrowiała. Niestety w latach 30-tych sytuacja znowu uległa pogorszeniu, gdyż z przyczyn politycznych Jantek utracił zarobek w gazetach amerykańskich, a dodatkowo na zakup dodatkowego gruntu zaciągnął pożyczkę w banku, ze spłatą której miał poważne problemy wskutek kryzysu ekonomicznego. Wszystkie dochody z pisania szły na spłatę pożyczki i odsetek. Sytuację komplikowała również nieuleczalna choroba syna. Antoni nie przestał pisać, a nawet uczestniczył w życiu publicznym. Wraz z innymi pisarzami ludowymi założył Związek Literatów Ludowych, którego organem jest miesięcznik” Wieś – jej pieśń” w którym pełnił nawet przez jakiś czas funkcję redaktora naczelnego. Wiele utworów Antoniego Kucharczyka zaginęło podczas II wojny światowej. Z powodu kryzysu nie udało się również zbiorowe wydanie jego dzieł, do którego został nawet powołany Komitet. Nie ukazał się też drukiem utwór sceniczny „Wesele Magdusi”, a dwa pozostałe dramaty zaginęły.


W czasie II wojny za namową prof. Stanisława Pigonia zaczął pisać pamiętniki, ale choroba i śmierć poety 11 marca 1944 roku to przerwały.
W 1969 r ówczesne władze oświatowe w Krakowie nadały Szkole Podstawowej w Paszkówce imię Antoniego Kucharczyka „ Jantka z Bugaja”
Antoni Kucharczyk w swoich utworach opisywał te sprawy, którymi żyła Ojczyzna, środowisko wiejskie, opiewał uroki ojczystego kraju, radości i smutki jego ludu, uczył miłości Boga, Ojczyzny i człowieka. Te wartości stara się, nam uczniom, przekazać nasza Szkoła nosząca imię Jantka z Bugaja.